1 Nisan 2020 Çarşamba

GÜNEY İTALYA’DA AÇLIK: YAĞMA OLAYLARI

İtalya’da hükümet, Covid-19 salgınından kaynaklanan on binlerce ölüm nedeniyle protesto ve eleştirilere hedef olurken, ülkenin yoksul güney bölgelerinde halk açlık nedeniyle marketleri yağmalıyor. Sicilya başkenti Palermo’da önceki gün başgösteren ve güneyin başlıca yoksul bölgelerinde gözlenen “market yağması”, yiyecek alamayan ve açlıkla yüz yüze gelen yoksulların hayatta kalma mücadelesi diye yorumlanıyor.

Palermo’da tanık olunan talan hareketinin sosyal medyada Facebook üzerinden örgütlendiği, “Ulusal Devrim” adıyla hareket eden bir grubun halkı İspanya’daki gibi, dükkanları yağmalamaya ve silahlara sarılmaya çağırdığı belirtildi. Güney İtalya’da yaşanan sosyal karışıklıkların, mafya örgütü Camorra’nın da yoksul nüfus arasına sızmasına ve hükümet karşı ayaklanmalarda rol üstlenmesine neden olduğu öne sürülüyor.

İşsizliğin yüzde 60’a dayandığı güney İtalya’da başgösteren ayaklanmalar, İtalya tarihinde  1628-1944 arasında sosyal eşitsizliklere tepki sonucu yaşanan “ ‘ekmek ayaklanmalarının’* yeni bir dalgasının başlangıcı  olabilir”diye yorumlanıyor.

Halkın yüzde 44’ünün sigortasız ve geçici sözleşmeyle çalıştırıldığı, gençlerin dışarıya göç ettiği, yabancı göçmenlerden oluşan işgücünün özellikle tarım alanlarında kölelik koşullarında çalıştırıldığı, mafyanın bütün işkollarında varlığını hissettirdiği güney İtalya, Covid-19 salgınının yayıldığı ortamda bir sosyal bir patlamayla yüzyüze geliyor.

İtalyan gizli istihbarat servisi de İtalya bütününde sosyal patlamalar beklendiğine vurgu yaparak Conte hükümetini uyardı. Ekonomik küçülme (resesyon) tehlikesiyle yüzyüze gelen, nakit para sıkıntısı yaşayan İtalya, güney bölgelerin belediye başkanlarından gelen istemi dikkate alarak, ilk aşamada işsiz kalan ve geçim sorunu yaşayan ailelere destek için acil bir maddi planı devreye soktu.

Buna göre hükümet, güneydeki yoksul bölgeler için 4,3 milyar avro tutarında bir fon ayıracak. Bu fonun 400 milyon avroluk tutarı geçim ve açlık sıkıntısı çekilen bölgelerin belediye başkanlarına aktarılacak.  Nakit para sıkıntısı yaşayan İtalya’da hükümet, ilk aşamada gönderdiği 200 milyon tutarındaki paket kapsamında, gıda sıkıntısı yaşayan, işini kaybeden ailelere ayda 300 avro maddi destek verilmesini öngörüyor.

Güney İtalya’da sosyal eşitsizlik ve dengesiz gelir dağılımı kuzey bölgelerine oranla daha kötüleşmiş bulunuyor. Güney İtalya’da bireylerin yüzde 13’ü hiçbir gelir kaynağı olmadan aile içinde yaşıyor. İstihdam oranı kuzeyde yüzde 66’larda seyrederken güneyde yüzde 44’le sınırlı kalıyor. İşsizlik gitgide yükselirken sigortasız çalıştırılanlar çoğunluğu oluşturuyor.

Sicilya başkenti Palermo’da baş gösteren ve güneyin başka yoksul bölgelerinde  de gözlenen “dükkan yağması”, yiyecek alamayan ve açlıkla yüzyüze gelen yoksulların hayatta kalma mücadelesi diye yorumlanıyor.

GHA İtalya/ Aslı Kayabal


İTALYA TARİHİNDE 
EKMEK AYAKLANMALARI

İtalya tarihinde açlığa karşı farklı zamanlarda bir çok “ekmek ayaklanması” düzenlendi. Bu ayaklanmalardan ilki, 1628’de yazar Alessandro Manzoni’nin “Nişanlılar” başlıklı kitabında da yazdığı, Milano’daki fırınları hedef alan ayaklanmaydı. 

Fermo’da 1648’de gerçekleşen ikinci ayaklanma, Fermo’dan Roma’ya buğday depolarına taşınmasına yönelik bir protestoydu. 

Tarihe 1791 “Fermo Ayaklanması” diye geçen protesto, ekmek gramajının azaltılmasına ve un fiyatının arttırılmasına karşı gerçekleşti. 1848 yılında Avrupa'da devrimci bir dalga yükseldi, Palermo bu isyan dalgasına "ekmek" talepleriyle katıldı.

Palermo 1848 isyanı
1897-1898 yıllarında İtalya'da yaygın ekmek ayaklanmaları yaşandı. Bu yıllarda, buğday hasadı üçte bir oranında azalmıştı. İthal edilen Amerikan buğdayı ise İspanya-ABD savaşı nedeniyle daha pahalı hale gelmişti. Milano'da ithal buğdayın tonu 225 liradan 330 liraya yüksemişti. Ekmek fiyatlarında yükselişi durdurabilmek için, hükümet  gümrük vergilerini indirmek zorunda kaldı. Gümrük vergisi indirimi  gerekenden az ve geç olmuştu. Ekmek pahalı ve işsizlik yüksek olunca, İtalya'nın güneyinde "iş ve ekmek" isteğinin haykırıldığı sokak gösterileri başladı. Yakın zaman önce  Sicilya bölgesinde başkaldırı ve protestolara tanık olmuş bölgede Bari ve Napoli şehirlerinde isyan bastırıldı, ancak Floransa'da göstericiler bir tam gün boyunca şehre hakim oldu. Gerilim yükselince polisler ateş açtı ve göstericiler arasında ölümler meydana geldi. Bu durum, ayaklanma havasının yayılmasına ve büyümesine yol açtı. 1898 ocak ayında başlayan ve aynı yıl temmuza kadar süren “Ekmek Ayaklanmaları” açlık sınırındaki İtalya’da sosyal eşitsizliklere karşı yaygın bir başkaldırıya dönüştü. Milano'da başkaldırı ordu güçlerinin katliamı ile bastırıldı.




Milano: Altta İsyancıların barikatları ve müdahale eden ordu güçleri. Üstte Milano'nun ünlü Duomo meydanında isyanı bastırmak için mevzilenmiş ordu güçleri

Palermo’da tarihe “Ekmek Katliamı” ve “Maqueda caddesi katliamı” diye geçen protestolar ise II. Dünya savaşı sırasında 19 ekimde 1944'de gerçekleşti. Aç ve umutsuz bir halk kitlesi, 1944 sonbaharında Palermo merkezinde Pretoria meydanında toplandı, valiliğe doğru yürüyüşe geçti. İşçiler, öğrenciler, işsizler ve evsizlerden oluşan kızgın bir kitle, savaş yılları boyunca yoksunluğun ve yoksulluğun altında ezilmiş, Amerikan ve İngiliz bombardımanı altında huzursuz ve bedbaht olmuş bir kalabalık, iş, ekmek, ve ev isteğiyle valiliği kuşattı. İtalyan ordusunun birdenbire kışladan çıkıveren Savoy bölüğüne bağı 50 silahlı asker, silahsız göstericilere ateş açarak meydanı kana buladı. 19 Ekim 2019 günü Palermo meydanında toplanan bağımsızlık yanlısı göstericiler, katliamın 75inci yılını birkaç ay önce anmıştı.